1524: splitsing van de heerlijkheid Assche

...

1535: Columbaretabel

'Retabel' is afgeleid van 'retro tabulum', dat 'achter het altaar' betekent. Het Columbaretabel bevindt zich ietwat benepen achteraan in de kerk en verdient een mooiere plaats. Retabels waren van het begin van de veertiende tot medio zestiende eeuw niet weg te denken uit onze kerken.

Het gepolychromeerde eikenhouten Columbaretabel werd vermoedelijk rond 1535 vervaardigd in een Kortrijks atelier door Jan Demeyere. Het blijft bij een vermoeden: veel retabelmakers zijn anoniem gebleven. Het signeren en dateren van werken was toen nog niet gebruikelijk.

Van 1982 tot 1988 werd het unieke werk gerestaureerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in Brussel.

1639: Kapel Ter Ruste

In Derlike (2021, nr. 1) verscheen een spectaculaire bijdrage van Nico F. Declercq over de Spaanse oorsprong van de Kapel ter Ruste.

Einde 17e eeuw: bouw van het kasteel in de 'Hooghstraete' 

De is één van de hoofdstraten van de Deerlijkse dorpskern. De oudste vermelding dateertt van 1443 (Hooghstraete). De straat maakt deel uit van de oude heerweg Kortijk-Gent, gekasseid in 1716. Op het einde van de 17e eeuw werd een kasteel opgetrokken door dorpsheer André de la Motte ter hoogte van de nummers 70-74. 

1745: Oostenrijkse Successieoorlog

8/3/21: In het Jaerboek van het gemeente Deerlyk - we baseren ons op de transcriptie ervan door Martijn Vandenbroucke -lezen we dat op 13 maart 1828 "de beenderen van twee doode lichaemen [worden ontdekt], op eene party land gebruykt by Joseph Demeere, wat noord van den herweg van hier loopende naer Waereghem en digt langst de straet leijdende van gemelden heerweg naer Desselghem".

Op dat moment leeft het vermoeden "dat het de gebeenten zijn van soldaeten gesneuveld in de oorlogen van den jaere 1745, als wanneer zoo het schynt alhier troepen hebben geweest".

De vondst van de beenderen staat niet alleen: "Men geheugt zich, hier in 1813, langs gemelde baen t'eynden den prochieweg dezer gemeente, by het uytroeijen en diepgronden van eene partije bosch, ook de gebeenten van een volwassen menschelyk lichaem gevonden te hebben".

1774: classicistische Columbakerk en afbraak 'calomba capelle' 

In 1774 wordt de huidige classicistische kerk opgericht naar een ontwerp van Simoen Steyt uit Kortrijk. De uitvoering van de werken staat onder leiding van architect L. B. Dewez (1731-1812), die ook de Harelbeekse kapittelkerk bouwde. In het nieuwe ontwerp worden de romaans-gotische vieringstoren, het zuidelijke transept en een gedeelte van het koor bewaard.

De oude Sint-Columbakapel, een belangrijk bedevaartsoord, gelegen op het omringende kerkhof, wordt afgebroken. Of het kunsthistorisch belangrijke retabel van daaruit in de huidige kerk werd geplaatst (zie https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/86352) is niet zeker.

1777: Biesbeke

In Deerlijk kreeg een woonproject in de Beverenstraat 22 de naam 'Biesbeke' ('Biesbekepark). 

In de Gazette van Gend van 3 november 1777 lezen we dat Maria-Theresia van Oostenrijk (1717-1780).

1781: ...

...

1783: godslastering in Deerlijk 

Martijn Vandenbroucke onderzocht een procesdossier  (getuigenverklaringen) uit de 18e eeuw over een geval van godslastering. De baljuw van Deerlijk diende op 1 maart 1783 een requeste in bij burgemeester en schepenen van Deerlijk tot vervolging van strodekker Francis Coucke wegens het begaan van "eenige moetwilligheden brutaliteyten ende godslasteringen" tijdens de viering van de vespers en het lof op 16 en 23 februari 1783 in de Sint-Columbakerk. Drie dagen later werden burgemeester Joannes Secundus Lammertijn, schepen Petrus van Tomme en griffier Petrus Emanuel Masseau aangesteld als commissarissen in de zaak. Meer informatie over de zaak:  https://dekleineprinsenhetvosje.weebly.com/kronieken-1.html.